Beleidsmatige samenvatting

Samen bouwen we op Nissewaard

Inleiding
Voor u ligt de programmabegroting 2024-2027. Hierin hebben we de kaders vanuit de Perspectiefnota 2024, die door u op 5 juli zijn vastgesteld, uitgewerkt.

Deze begroting laat voor 2024 een bescheiden positief beeld zien. Dit maakt dat we in 2024 nog steeds kunnen bouwen aan een aantrekkelijke, vitale, toekomstbestendige woon- en werkgemeente. Met onze aanpak – doen wat we zeggen, en zeggen wat we doen – investeren we ook in 2024 om Nissewaard verder vooruit te brengen naar een aantrekkelijke, vitale, toekomstbestendige woon- en werkgemeente in 2040. Dat doen we door verder te bouwen op die solide basis die de afgelopen jaren met inwoners, ondernemers, verenigingen en organisaties is gelegd. Samen bouwen we op Nissewaard!

Onzekerheid Rijksinkomsten
Tegelijkertijd blijven de onzekerheden onverminderd groot. Economische ontwikkelingen zoals inflatie hebben impact op iedereen en dus ook op de begroting van Nissewaard. Daarnaast zijn er grote zorgen om de Rijksinkomsten. Dit is zichtbaar in het meerjarenperspectief. In VNG verband is afgesproken om een reële begroting te presenteren die past bij de opgaven van nu en waar inzichtelijk is gemaakt hoe het uitblijven van nieuwe financiële afspraken tussen gemeenten en Rijksoverheid, de gemeenten raakt. Dit wordt ook wel het financieel ravijn genoemd en heeft een omvang van ongeveer 3 miljard voor alle gemeenten gezamenlijk. Wij volgen die afspraak.

De begroting voor 2024 en 2025 laten een bescheiden positief beeld zien, maar als we vooruitkijken, verwachten we dat we vanaf 2026 tussen de 10 en 11 miljoen euro per jaar te kort komen. Dit komt onder andere door de diverse CAO-verhogingen en de stijging van de jeugdzorg en maatschappelijke ondersteuning. Maar vooral omdat het Rijk besloten heeft om vanaf 2026 drie miljard minder aan gemeenten uit te geven. Daarbij is wrang dat het Rijk voor de grote opgaven wel een groot beroep op gemeenten doet. Het college is van mening dat het uitblijven van voldoende financiële middelen bij de uitvoering van wettelijke taken onwenselijk is en voelt zich gesteund door de VNG en de recente uitspraak van de Raad van State dat de nieuwe manier van bekostigen van gemeenten versneld wordt ingevoerd en niet te wachten tot 2026 waarbij het uitgangspunt is voldoende middelen voor gestelde taken.

Zo lang het Rijk echter geen duidelijkheid verschaft over het financieel ravijn zullen wij ons als gemeente moeten voorbereiden op het maken van lastige en ingrijpende keuzes. Om deze keuzes zorgvuldig te maken gaan we komende maanden aan de slag om voorstellen te formuleren over mogelijke maatregelen om de begrotingstekorten voor 2026 en 2027 op te lossen. Hierover willen wij in het eerste kwartaal van 2024 met het oog op de perspectiefnota voor 2025 met de gemeenteraad samen in gesprek. Ondanks de onzekerheid van de omvang van het tekort is het aannemelijk dat dit in alle geledingen van de gemeentebegroting gevolgen zal hebben. En die ook voor inwoners vanaf 2026 voelbaar gaan zijn. Doelstelling is om ook gesteld te staan voor de volgende collegeperiode indien er een tijd van schaarste aanbreekt, deze verantwoordelijkheid wordt door het college terdege gevoeld.

Blijven voortbouwen
Tot die tijd voeren wij – zoals ook afgesproken in VNG verband – geen bezuinigingen door en kunnen we dankzij het positieve saldo in 2024 en 2025 en een goede gevulde spaarpot in de vorm van de algemene reserve van 50 miljoen euro, voortbouwen op de koers van de afgelopen jaren.
Wonen, werken en leven in Nissewaard is fijn en dat moet zo blijven! Zo worden veel extra woningen gebouwd in verschillende segmenten. Blijven we investeren in de fysieke buitenruimte om de grote vervangingsopgave op te vangen. Zorgen we ervoor dat er ruime sociale voorzieningen zijn voor diegenen die het nodig hebben en hard worden getroffen door de gestegen inflatie en blijft veiligheid een belangrijke prioriteit.

Het blijft wel scherp aan de wind zeilen. Ambities en prioriteiten waar geen structureel geld voor beschikbaar is worden met incidentele middelen opgepakt. We monitoren onze uitgaven zorgvuldig en gaan behoedzaam met onze middelen om. Tot slot blijven we ons inzetten sámen met andere gemeenten op het stevige gesprek met het Rijk over structureel voldoende financiering voor alle gemeentelijke taken.

In deze begroting staat wat we in 2024 willen bereiken en wat we daarvoor gaan doen, eveneens is opgenomen wat het mag kosten. In deze samenvatting lichten we een aantal zaken voor u uit.

Bestuur en dienstverlening
Dienstverlening
In 2024 werken we verder aan digitale toegankelijkheid en inclusie. De wetgeving wordt steeds meer bepalend voor de inrichtingsvereisten van de digitale dienstverlening door de komst van de Wet Digitale Overheid (WDO) en diverse Europese richtlijnen. De impact van die nieuwe wet- en regelgeving op de inrichtingseisen voor de digitale dienstverlening brengen we in kaart om uiterlijk in 2026 te kunnen voldoen aan de eisen. Daarnaast ontwikkelen we beleid dat ervoor zorgt dat we op verschillende kanalen met onze klanten kunnen communiceren om te voldoen aan de nieuwe wetgeving voor elektronische overheidscommunicatie. Hiervoor geldt ook dat we uiterlijk 2026 hieraan moeten voldoen. De vraag blijft wel altijd of we voldoende middelen krijgen vanuit het Rijk om deze taken uit te voeren.

Organisatieontwikkeling en aantrekkelijk werkgeverschap
Wendbaar zijn als organisatie om in nieuwe omstandigheden te kunnen werken aan de maatschappelijke opgaven, goede dienstverlening en informatievoorziening zijn voor Nissewaard essentieel. De continu veranderende omstandigheden in de buitenwereld vragen om een andere rol van ons als ambtelijke organisatie. Dit vraagt van onze medewerkers om daar flexibel en adaptief op in te kunnen spelen. We gaan daarom verder met de organisatieontwikkeling Nissewaard Leert door! Thema’s die voor 2023-2024 zijn bepaald, zijn onder meer leiderschapsontwikkeling, informatievoorziening, optimalisatie van procesgericht werken, externe dienstverlening en bedrijfsvoering. Hierbij wordt rekening gehouden met de veranderende klantbehoeften.
Ook in 2024 wordt met deze nieuwe focus invulling gegeven aan het ontwikkelen van de organisatie en onze collega’s. Dit ook om een aantrekkelijk werkgever met een goede werksfeer te zijn in deze krappe arbeidsmarkt. Het strategisch personeelsbeleid en de uitvoering daarvan is een essentieel onderdeel van de bedrijfsvoering voor 2024 om onze personeels- en organisatiedoelstellingen te bereiken.

Regionale samenwerking
Nissewaard kenmerkt zich als een gemeente van stad en land naast het havengebied, waarbij verschillende sociaaleconomische vraagstukken de gemeentegrenzen overstijgen. Met andere overheden en partners versterken we het onderwijsaanbod (zorg en techniek), starten we samenwerkende leerwerkbedrijven en nieuwe leerlijnen, zien we de mogelijkheden voor circulair ondernemerschap en geven we ruimte aan recreatieve initiatieven in een aantrekkelijk landschap waarin toekomstbestendige landbouw mogelijk is. Vanuit de samenwerking Zuid-Hollandse Delta wordt een nieuwe Regio Dealaanvraag gedaan met concrete projecten en initiatieven. De meer stedelijke vraagstukken nabij het Havengebied wordt in samenwerking met andere New Town-gemeenten opgepakt. Met de gemeenten Zoetermeer, Capelle aan den IJssel en Almere en het ministerie van Binnenlandse Zaken zijn afspraken gemaakt om duidelijkheid over knelpunten en kansen te krijgen. Ons doel is om structureel extra middelen uit het gemeentefonds te verkrijgen om de vervangsopgave het hoofd te kunnen bieden. Daarnaast zullen we aanspraak blijven maken op andere fondsen of financieringsbronnen. We blijven inzetten op een aantrekkelijk woonaanbod door afspraken te maken in het Samenwerkingsverband Wonen – regio Rotterdam. Met de MRDH-gemeenten werken we samen voor behoud en uitbreiding van goed OV in de regio, worden de metro-busstations opgeknapt en willen we met de ondernemers en BIZ-besturen de bedrijventerreinen beter benutten. Rond de maatschappelijk opvang en zorg wordt op de Zuid-Hollandse Eilanden een extra impuls gegeven aan de samenwerking met de zorgverzekeraar en zijn er kansen om door preventie de druk op betaalde zorg te verminderen.

Schoon, heel en veilig
Vervangingsopgave
De openbare ruimte is het visitekaartje van Nissewaard. Ze vormt de publieke verblijfs- en ontmoetingsplek, bepaalt de leef- en woonomgeving en draagt bij aan de algemene gezondheid en sociale veiligheid en welzijn. Wij vinden het belangrijk om hierin te blijven investeren.
De grote dubbele vervangingsopgave is in 2020 volop van start gegaan. De grootste uitdaging waar we voor staan is het herstraten van de jaren negentig wijken en de reconstructies van de eerste wijken uit de groeikernperiode. Dit vraagt om een integrale beheeraanpak en vertaalt zich de komende jaren in grote reconstructies in de wijken. In 2024 komt de focus met name te liggen op het uitvoeren van de laatste fase van het integraal uitvoeringsplan dat in 2020 is opgesteld. In dit uitvoeringsplan zijn vervangingen en groot onderhoud opgenomen van onder andere, wegen, bruggen, openbare verlichting, beschoeiingen (particulier en openbaar), duikers, groen en speelplaatsen.

De huidige marktomstandigheden zorgen er wel voor dat toegekende budgetten en investeringskredieten onder druk komen te staan. Mede daarom zal in 2024 gewerkt gaan worden aan een plan voor een financieel toekomstbestendig beheer voor Nissewaard. Bij het vervangen en uitvoeren van groot onderhoud wordt rekening gehouden met maatregelen in het kader van klimaatadaptatie, energietransitie en circulaire economie. Denk hierbij aan meer waterbergingscapaciteit, meer bomen en biodiversiteit, het aanbrengen van LED-verlichting in de openbare ruimte en het hergebruiken van grond en bagger.

Actuele en volledige GEO-informatie is de basis voor een efficiënt en effectief beheer en onderhoud van onze buitenruimte. We weten wat we beheren en we hebben inzicht in wanneer we wat en waar moeten vervangen. Ook bij o.a. duurzaamheidsvraagstukken, fraudebestrijding, de Omgevingswet, de WOZ en de energietransitie is het hebben van juiste en actuele data-informatie van groot belang. Gezien de urgentie en belangrijkheid van deze geo- en data-informatie is er vanuit het Ruimtelijk Domein een initiatief gestart om hiervoor een visie op te stellen.

Kwaliteitsimpuls in de De Akkers, De Hoek en Waterland
Goed wonen in leefbare wijken vraagt om het slim combineren van sociale maatregelen en fysieke ingrepen. Wonen, zorg, welzijn, veiligheid en de fysieke leefomgeving zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Dit is immers allemaal voor dezelfde inwoners! Met deze slimme combinaties tussen het fysieke en sociale domein maken we wijken leefbaar, wordt sociale cohesie bevorderd en worden zorg- en hulpvragen voorkomen. De wijken De Akkers, Waterland en De Hoek krijgen op dit vlak een kwaliteitsimpuls. Hiervoor worden wijkatlassen gemaakt, waarin ruimte is voor verschillende vraagstukken op het gebied van ontmoeting, zorg, beheer, veiligheid, verkeer enzovoorts. Hierover wordt de gemeenteraad geïnformeerd en wordt dit samen met de inwoner, maar ook met wijkgroepen, bewonersverenigingen, buurtpreventie en scholen opgepakt.

Accommodaties en parkeren
Gemeentelijk vastgoed faciliteert het behalen van gemeentelijke beleidsdoelstellingen en het geven van inhoud aan wettelijke verplichtingen met betrekking tot de huisvesting van bepaalde maatschappelijke organisaties.
In 2024 wordt verder invulling gegeven aan de opgave om de gemeentelijke vastgoedportefeuille te verduurzamen naar 0% CO2 uitstoot in 2050. Om tot een efficiënte inzet van middelen te komen, worden in 2024 op pandniveau de verduurzamingsmaatregelen ingepast in de meerjaren-onderhoudsplannen. Op deze manier kunnen de verduurzamingsmaatregelen op natuurlijke momenten geïntegreerd worden in het reguliere onderhoud. Verder wordt in 2024 invulling gegeven aan het optimaliseren van het gebruik van het gemeentelijk vastgoed door de plaatsing van zonnepanelen, daarmee verder bijdragend aan de ambitie om in 2050 energie neutraal te zijn en om op korte termijn de energielasten voor gemeentelijk vastgoed te verlagen.

In het maatschappelijk deel van de vastgoedportefeuille wordt gekeken naar de optimalisatie van de aansluiting van de vastgoedportefeuille bij de behoefte aan vierkante meters. Het optimaliseren van vraag en aanbod van huisvesting moet leiden tot het vergroten van een efficiëntere inzet van het beschikbare vastgoed en de daarbij noodzakelijke financiële instandhoudingsmiddelen. Hierbij zijn de ontwikkelingen in het kader van het IHP en die in het kader van NS2040 van belang om op aan te sluiten. Zo voorziet het IHP in de ontwikkeling van een aantal multifunctionele gebouwen waar naast de schoolfunctie ook ruimte is voor andere, al of niet aanpalende, functies. De combinatie met functies in bestaande panden kan dan leiden tot het vrijspelen en afstoten van de veelal oude panden ten gunste van het gebruik van de nieuwbouw. In het bredere kader van NS2040 speelt de aandacht voor mogelijke optimalisatie van m2 gebruik rond deze ontwikkelingen een rol.

Voor Parkeerbeheer geldt dat in 2023, met het uitrollen van het kenteken parkeren voor alle parkeergarages, een belangrijk thema uit het coalitieakkoord, het “Gastvrij parkeren” verder versterkt is. Begin 2024 zal daar de realisatie van het digitaal loket aan zijn toegevoegd, waardoor met name zaken als parkeerabonnementen, ontheffingen, eenvoudiger aangevraagd en afgehandeld zullen kunnen worden.

Veiligheid
In een veilige gemeente woon je fijn en prettig. Nissewaard is een veilige gemeente en het veiligheidsniveau is de afgelopen jaren toegenomen. Toch komt criminaliteit en overlast voor wat voor een onveilig gevoel kan zorgen. Echter bij misstanden treden wij krachtig op en zetten samen met onze partners bestuursrechtelijke of strafrechtelijke middelen in. Samen met onze vaste veiligheidspartners wordt er aan een veiliger Nissewaard gewerkt. Het vastgestelde Integraal Veiligheidsplan 2023-2026 bevat de basis voor de komende vier jaar waarin de gemeente zich inzet voor een veilige woon- en leefomgeving. Onder deze paraplu wordt in 2024 uitvoering gegeven aan het uitvoeringsplan van het integraal veiligheidsplan. Dit is een lerend proces wat opnieuw wordt opgepakt met interne en externe partners.

In 2023 is gestart met een meer strakkere aanpak op overlastgevende/hinderlijke groepen jeugd, maar ook jongeren die het criminele pad opgaan. Dit wordt verder gecontinueerd met ook een nauwere samenwerking met Hoogvliet (gemeente Rotterdam). In de aanpak van ondermijnende criminaliteit zien wij steeds meer jongeren zich begeven in de drugswereld. Al is het maar als ‘uithaler’ in de haven van Rotterdam. De samenwerking tussen de gemeente (Jeugd BOA’s) en politie is op dit vlak goed. En waar nodig worden bestuurlijke maatregelen ingezet tegen elke vorm van ondermijnende criminaliteit.

De afgelopen jaren is gebleken dat de interne samenwerking op het vlak van Zorg & Veiligheid beter kan. Op individuele casuïstiek wordt onvoldoende afstemming gezocht. Met de nieuw opgezette regietafel Zorg & Veiligheid wordt daar een oplossing in gevonden. Het komende jaar wordt hiervoor de basis uitgewerkt en de werkprocessen tegen het licht gehouden.

Om het hoofd te bieden aan rampen en crisis wordt de gemeentelijke crisisorganisatie voortdurend beoefend en getraind. Diverse oefenscenario’s komen voorbij. Door de nieuwe gemeentelijke organisatiestructuur verandert ook de crisisorganisatie mee. Hierdoor komen weer nieuwe collega’s die een functie krijgen in de crisisorganisatie. En met de gemeente Voorne aan Zee wordt samenwerking gezocht op het gezamenlijk opleiden, trainen en oefenen.

De aanpak Woonoverlast wordt geactualiseerd aan nieuwe wet- en regelgeving. Deze succesvolle aanpak en het bijbehorende actieprogramma krijgt een vervolg en wordt integraal met de samenwerkingspartners opgepakt. We zetten daarnaast in op preventieve instrument de Rotterdamwet (Wbmgp). Op het gebied van crisis nemen wij actief deel aan de veiligheidsregio en trainen en oefenen we onze crisisorganisatie om onze gemeentelijke taken uit te voeren bij rampen en crisis.

Duurzaam ontwikkelen en wonen
Ontwikkelen en wonen
Nissewaard heeft te maken met sociaaleconomische, maatschappelijke, ruimtelijke en infrastructurele vraagstukken die op elkaar inwerken. De ambitie van het ontwikkelperspectief Nissewaard naar 2040 is het worden van een aantrekkelijke stad, waar het plezierig is om te wonen, te werken, te ontmoeten en te recreëren. Tegelijkertijd is er volop aandacht om de kernen in haar landschappelijke omgeving vitaal en krachtig te houden. Door in samenhang te werken aan meer gedifferentieerd wonen, versterken van de economie en het onderwijs, het verbeteren van de (interne) bereikbaarheid en meer gebruik te maken van het groen wordt een impuls gegeven aan de gewenste ontwikkeling van Nissewaard.

Nissewaard, en Spijkenisse in het bijzonder als ex-groeikern, heeft een meer gebalanceerde en diverse woningvoorraad nodig. Hierdoor kunnen huidige inwoners doorstromen binnen Nissewaard en zijn we aantrekkelijk voor starters en nieuwe doelgroepen. Er wordt ingezet op meer geschikte huisvesting voor ouderen en op specifieke (betaalbare) woningsegmenten. Op verschillende plekken worden woningen toegevoegd, zoals: transformatie van bestaande panden naar woningen voor jongeren, eerst en vooral in het stadscentrum. Er komt nieuwbouw in de directe omgeving van Metro-busstation Centrum en het kantoorgebouw Bliekstraat 4 wordt omgezet naar betaalbare appartementen. Met het plan Vredehofstraat wordt de entree van het Centrum vanaf de Hekelingseweg versterkt. Om tot realisatie van kenmerkende initiatieven zoals Kolkplein, Haven Noord en nabij Metro-busstation Centrum te komen is er aansluiting bij provinciale- en Rijksinstrumenten. Tevens wordt een kwaliteitsimpuls gegeven aan de wijken De Hoek, Waterland, De Akkers en is er de gebiedsontwikkeling Noord, beginnend met de verbouw van het kantoorgebouw aan de Hoogwerfsingel tot wonen. Wonen is meer dan alleen gebouwen neerzetten. Het vergroenen van de omgeving en het gebruikmaken van voorzieningen zoals het park in het centrum dragen bij aan de ontmoeting en het verblijfsklimaat wat de leefbaarheid versterkt. De economische belangen worden benadrukt door het versterken van het kernwinkelgebied, het toevoegen van gemengde functies van wonen en werken in gebiedsontwikkelingen en het met de ondernemers beter benutten en mogelijk uitbreiden van de bedrijventerreinen. Hiermee wordt de balans van wonen en werken, ook in relatie tot het havengebied versterkt.

Wij beseffen dat we deze uitdagingen niet alleen aankunnen en zijn ons zeer bewust van onze omgeving waarin de bouw- en energiekosten en de inflatie de initiatieven onder druk hebben gezet. Daarnaast verandert de samenleving in een razendsnel tempo en verwachten onze inwoners en partners dat de overheid duidelijk is en betrouwbare informatie ter beschikking stelt. Wij willen dat initiatiefnemers en inwoners zich serieus genomen voelen omdat wij hen actief betrekken bij (de voorbereiding van) besluiten en goed op de hoogte zijn van wat er speelt in de samenleving. We moedigen waardevolle, creatieve en innovatieve ideeën uit de samenleving aan, omdat deze bijdragen aan wat goed is voor Nissewaard voor nu en op langere termijn.

Aanvullend op het ontwikkelperspectief Nissewaard naar 2040 is gewerkt aan een ontwikkelperspectief Kleine Kernen. Het ontwikkelperspectief Nissewaard naar 2040 richt zich met name op de manier waarop de kleine kernen een bijdragen kunnen leveren aan de opgaven in zowel het stedelijk als het landelijk gebied waar naast natuur ruimte is voor een toekomstbestendige landbouw. Complexe ruimtelijke ontwikkelingen in de kleine kernen worden - met gebruik van de methodiek van Nissewaard naar 2040 - integraal en gebiedsgericht opgepakt. Het ontwikkelperspectief Nissewaard naar 2040 en het ontwikkelperspectief kleine kernen vormen gezamenlijk een basis voor de Omgevingsvisie.

Duurzaamheid
De komende jaren heeft de gemeente een grote uitdaging op het gebied van duurzaamheid. In lijn met het landelijk klimaatbeleid, de Nationale klimaatadaptatiestrategie, het landelijk kader circulariteit en ons lokale programmaplan Duurzaamheid 2021-2022 is het onze ambitie om in 2050 energieneutraal, circulair en bestendig te zijn tegen veranderingen in het klimaat. Voor 2023-2024 wordt het programmaplan - de doelen en inspanningen - geactualiseerd om onze ambitie in 2050 te realiseren.

Samen met inwoners, mede-overheden en ondernemers zetten we onze schouders eronder om de ambitie, de doelen en inspanningen te realiseren. In (delen van) de wijken De Hoek en Akkers-Vogelenzang starten we met de uitvoering van de wijkuitvoeringsplannen en wordt er ingezet op het aanpakken van energiearmoede. Verder gaat de gemeente aan de slag met de inspanningen op het gebied van klimaatadaptatie en circulariteit zoals opgenomen in het programmaplan Duurzaamheid. In 2022 heeft het Rijk weer tijdelijke middelen beschikbaar gesteld voor de uitvoering van het Klimaatakkoord. De gemeente is voor 2023 in afwachting welke middelen nog meer komen vanuit het Rijk. Op basis van de middelen voor 2023-2024 bekijken we welke nieuwe taken vanuit het klimaatakkoord, het deltaprogramma en deltaplannen de gemeente gaat oppakken of gaat intensiveren om de ambitie dichterbij te brengen. Dit wordt meegenomen in het geactualiseerde programmaplan 2023-2024.

Omgevingswet
Op 1 januari 2024 treedt de wet in werking en gaat de organisatie hiermee werken. De afgelopen jaren heeft de focus van de implementatie gelegen op de minimale acties. Deze worden voor de invoeringsdatum afgerond. Een aantal grote opgaven die samenhangen met de komst van de Omgevingswet, zoals het opstellen van een integrale, gebiedsdekkende Omgevingsvisie en een Omgevingsplan, zullen doorgaan na de datum inwerkingtreding. Gelet op de complexiteit van het plan geldt daarvoor zelfs een transitieperiode tot 2029. In Nissewaard heeft de raad een plan vastgesteld waarin is uitgewerkt hoe we dit gaan oppakken.

De structurele financiële effecten van de Omgevingswet zijn nog steeds onzeker. Deze hangen immers af van de wijze waarop wij als decentrale overheid gebruik maken van de extra ruimte en keuzemogelijkheden die de Omgevingswet biedt. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de beslissing om al dan niet ‘flitsvergunningen’ in te voeren of bepaalde zaken vergunningvrij te maken. Dit betekent dat de implementatie van de wet niet per 1 januari 2024 voltooid is, maar de daadwerkelijke implementatie dan pas begint.

Bereikbaarheid
Om prettig te kunnen wonen, werken, ondernemen en recreëren, is een goede bereikbaarheid van groot belang. Maar Nissewaard ligt op een eiland en dat zorgt regelmatig voor (nieuwe) uitdagingen. Daarom zal geïnvesteerd worden in bereikbaarheidsmaatregelen.
Naast de externe ontsluiting van Nissewaard zijn er ook lokale opgaven die aandacht vragen. Zoals verkeersveiligheid, fietsgebruik en openbaar vervoer.
Daarnaast wordt de lobby voortgezet met als doel een aansluiting op de A4-zuid.

Met aanstaande renovaties van bruggen en tunnels wordt aandacht gevraagd voor maatregelen bij de wegbeheerders (Provincie Zuid-Holland en Rijkswaterstaat). Daarbij wordt bijzondere aandacht gevraagd voor de bereikbaarheid van de hulpdiensten. Communicatie over deze renovaties krijgt ook veel aandacht.

Sterke ov-knooppunten zijn van belang. Er wordt naar gestreefd het openbaar vervoer zo goed mogelijk in stand te houden. Als het voortbestaan van lijnen wordt bedreigd, worden er mogelijkheden voor maatwerk onderzocht. Hierover wordt tijdig en duidelijk gecommuniceerd.
Per 1 januari 2024 zullen vaste buslijnen terugkeren in de spits op werkdagen, naast de continuering van de Spijkhopper, aangezien de financiële middelen in het OV na corona niet toereikend zijn voor een vaste dienstregeling gedurende de gehele dag. De nachtmetro is afgelopen periode een succes gebleken en willen we behouden.

Wij stimuleren het fietsgebruik van onze inwoners. We realiseren goede fietsverbindingen en anticiperen op toenemende drukte op fietspaden, zoals de vernieuwing van het Trambaanpad. Hoofdroutes en ontsluitingswegen voor de fiets worden zoveel mogelijk in zogenaamd rood asfalt aangelegd. Fietsverbindingen willen we verder ondersteunen door voldoende voorzieningen zoals laadpunten voor elektrische fietsen en drinkwaterpunten.

Iedereen moet veilig kunnen deelnemen aan het verkeer. Bij herinrichting of nieuwbouw wordt daarom - waar passend en wenselijk - een 30 kilometerzone gerealiseerd. We blijven inzetten op het verbeteren van de verkeersveiligheid bij scholen. We hebben ook aandacht voor sluipverkeer en nemen indien nodig passende maatregelen.

Ondernemen en ontspannen

Ontwikkelingen centrum en bedrijventerrein
De ontwikkelingen in het stadscentrum van Spijkenisse hebben geleid tot meer woningen en significante afname van de leegstand in de detailhandel. Wij gaan door met het hart van Spijkenisse meer kloppend maken. Met de vastgoedeigenaren en het BIZ (bedrijveninvesteringszone) zijn afspraken in het Koersdocument vastgelegd hoe het centrum ruimtelijk en functioneel verder te verbeteren. Naast het versterken van het kernwinkelgebied willen we een compacter centrum met meer samenhang creëren met een kloppend hart, dat daardoor aantrekkelijker wordt voor inwoners, bezoekers en ondernemers. Concreet zetten we in op de volgende prioriteiten: Vanuit de rijksregeling Impulsaanpak Winkelgebieden is in de 2 ^e tranche subsidie verleend voor de verbouwing van het Centrum voor de Kunsten, de verbetering van de hoog/laag-verbinding tussen het Uitplein en de Nieuwstraat en de transformatie van De Diamant naar wonen. Dit is een van de projecten die zijn benoemd in het Koersdocument. Om het ‘rondje dorp’ weer compleet te maken zetten we in op de verbinding van de Kopspijker naar het Havenplein. Om dit mogelijk te maken moet in bestaand privaat vastgoed een doorsteek worden gemaakt. Hiervoor is subsidie aangevraagd in de 3 ^e tranche van de Impulsaanpak Winkelgebieden. Daarnaast zetten we in op verdere verbetering van de uitstraling van de Voorstraat d.m.v. een gevelfonds. In 2024 gaan we verder met de uitvoering van de opgaven en projecten benoemd in het Koersdocument.

We zetten in op het met ondernemers versterken van de economische structuur en het economische profiel en op het efficiënter ruimtegebruik op onze bedrijventerreinen. Voor het economisch profiel sluiten we aan bij o.a. het concept Service Valley, zoals beschreven in het rapport Economische Visie Nissewaard (Kuipers, januari 2020) en het Handelingsperspectief bedrijventerreinen (AT Osborne, oktober 2022). Ondernemers weten het in 2023 vernieuwde ondernemersloket goed te vinden. In 2024 blijven we onze ondernemers deze service verlenen.
In 2023 is het traject gestart voor het beter benutten van de bedrijventerreinen, te beginnen met bedrijventerrein Halfweg-Molenwatering. In nauwe samenspraak met ondernemers en de BIZ worden de mogelijkheden onderzocht en een plan van aanpak opgesteld.

Recreatie
Het Bernissegebied is een recreatiegebied met natuurwaarden, waarbij actievere recreatie en evenementen mogelijk zijn. Uiteraard in balans met de rust- en natuurbeleving van het gebied. In samenwerking met diverse partijen zetten we in op deze ontwikkelkansen van het Bernissegebied, meer specifiek op het gebied rondom de locatie Oud-Hoenderhoek. Begin 2024 is de nieuwe ondernemer op die locatie gestart met de bouw van een nieuw paviljoen. Samen met de verschillende partijen maken we het Bernissegebied meer bekend en beleefbaar. Daarnaast versterken we de natuurwaarden en de recreatieve functies.
In opdracht van het recreatieschap is een onderzoek uitgevoerd naar de kansen voor boscompensatie op Voorne-Putten. We werken samen met het recreatieschap aan de nadere uitwerking van deze kansen. Waarbij er wordt ingezet op zowel een bosuitbreiding in het Bernissegebied, als in de Uitwaayer. Ook werken we samen met de gemeenten in de Zuid-Hollandse Delta om de natuur- en recreatieve waarden rondom het Haringvliet te versterken. Een van de projecten waar we concreet mee aan de slag zijn, is het realiseren van extra steigers in het Bernissegebied. In 2024 zetten we ook in op de recreatieve versterking van de Uitwaayer, door het in kaart brengen van de ambities en ontwikkelkansen van onder andere de mountainbikeroute.

Sport
Bewegen is goed voor je. Het houdt ons fysiek, mentaal en sociaal gezond. Cijfers laten zien dat we enerzijds goed bezig zijn en beschikken over een mooi sportkapitaal, maar anderzijds nog wat te doen hebben. Een beweegvriendelijke leefstijl is geen luxe meer, maar broodnodig om een sterke samenleving te behouden. Het is belangrijk om onze sportieve inzet te koppelen aan bestaande opgaven en op die manier gericht te kunnen werken aan een gezonder en gelukkiger Nissewaard.

We blijven ons inzetten om de algemene sportdeelname te verhogen. Onze focus ligt daarbij op jeugd en kwetsbare inwoners. Het versterken van het aanbod van sport- en beweegvoorzieningen in de buitenruimte draagt hieraan bij. Met verenigingsondersteuning werken we aan een gezond verenigingsleven. Voldoende en kwalitatief goede sportfaciliteiten dragen ook bij aan het sportplezier. Met ons Lokale Sportakkoord II werken we vanuit een netwerk van maatschappelijke organisaties met een sporthart samen aan een sportieve stad waarin iedereen mee kan doen.

Kunst en cultuur
Kunst en cultuur zijn van belang vanwege de bijdrage aan het leefklimaat in de kernen en de wijken en vanwege de kansen op ontwikkeling en ontplooiing voor inwoners door middel van cultuureducatie en –participatie. We spannen ons in om verder invulling te geven aan de ambities uit de cultuurnota middels voortzetten van de ondersteuning van culturele organisaties en initiatieven. Talentontwikkeling blijft daarbij een speerpunt. We actualiseren de subsidieregeling voor culturele organisaties. We werken aan goed beheer en onderhoud van kunst in de openbare ruimte en komen met een Meerjaren Beheer en Onderhoudsplan. De schouw hiervoor is uitgevoerd. We maken werk van de doorontwikkeling van het Centrum voor de Kunsten in combinatie met mogelijkheden voor oefenruimte voor muzikanten, dj’s en bands.

Leren, participeren en ondersteunen

Toekomstbestendig Sociaal Domein
Met het vaststellen begin 2023 van het Beleidskader sociaal domein en de Ontwikkelagenda, is de basis gelegd voor de verdere ontwikkeling van het sociaal domein in deze raads- en collegeperiode. Het beleidskader fungeert als een kompas dat ons richting geeft hoe te kijken naar vraagstukken in het sociaal domein en vanuit welke visie we onze inwoners benaderen en ondersteunen:

dat we onze inwoners vanuit een positief mensbeeld en vanuit vertrouwen bejegenen;
dat we kijken naar de in te zetten ondersteuning vanuit drie leidende principes (pijlers), te weten normaliseren, signaleren en integreren;
dat we sturen op het maximaliseren van het maatschappelijke rendement op de langere termijn;
dat we bovenstaande altijd bezien in het licht van drie grote opgaven, te weten ‘behouden en herstellen van bestaanszekerheid’, ‘bevorderen van kansengelijkheid voor kinderen en volwassenen’ en ‘ondersteunen en faciliteren van inwoners om zelfstandig te kunnen wonen’.

In de Ontwikkelagenda staan vervolgens de doelen, resultaten en inspanningen die we deze collegeperiode willen leveren om het sociaal domein toekomstbestendig te maken.

Thuis in de Wijk krijgt een doorontwikkeling. De nadruk op gebiedsgerichte aanpak vervalt en de aandacht wordt verbreed van met name kwetsbare inwoners naar alle inwoners van Nissewaard. Thuis in de Wijk zal daarom verder gaan onder de naam Thuis in Nissewaard. Aandachtsgebieden binnen Thuis in Nissewaard zijn de ‘inclusieve samenleving’, optimaliseren van het professioneel basisaanbod en het realiseren en doorontwikkelen van de integrale ingang.

In 2024 wordt de gemeentelijke toegang gerealiseerd, met indicatiestelling, monitoring van de werking van persoonsgebonden voorzieningen en casus- en procesregie. Besluitvorming hiertoe vindt in 2023 al plaats.

Samenleving
Een sterke samenleving bestaat uit gezonde verenigingen, uit sociale netwerken, uit actieve inwoners die zich voor andere mensen inzetten en uit professionele organisaties die dit versterken en faciliteren. Er vinden veel activiteiten plaats die bijdragen aan het welbevinden, de vitaliteit en de ontwikkeling van inwoners. Problemen worden zoveel mogelijk samen opgelost en (kwetsbare) inwoners kunnen rekenen op ondersteuning bij moeilijkheden die voor hen niet op eigen kracht op te lossen zijn. Het is een inclusieve samenleving, waarin iedereen een volwaardige plek heeft en naar vermogen kan meedoen, zonder onderscheid te maken tussen mensen. Een samenleving waarin leefbaarheid een groot goed is en iedereen aan bijdraagt. Het versterken van de samenleving staat niet op zichzelf maar heeft veel raakvlakken met andere thema’s binnen het sociaal domein en dat zien we op verschillende manieren terug in deelbeleid. Ook dragen andere domeinen (indirect) bij aan het bevorderen van een sterkere samenleving of hebben er profijt van.
We zetten ons de komende periode met name in op de volgende thema’s: faciliteren ontmoeting, ondersteunen vrijwilligers(organisaties), bevorderen van een gezonde (fysieke, mentale en sociale) leefstijl, versterken van het eigen oplossend vermogen waaronder het stimuleren van inzet van het sociale netwerk van inwoners, bevorderen van sociale inclusie en emancipatie, samenwerking tussen formele en informele organisaties, een sociale kaart en een communicatiecampagne ‘samen opgelost’.

Wmo
We zetten in op het uitbreiden van algemene voorzieningen doordat dagbesteding zoveel mogelijk als algemene voorziening wordt uitgevoerd. Doordat we inzetten op de bekendmaking van de sociale kaart (ook onder professionals), kunnen algemene voorzieningen beter worden ingezet.
In relatie tot de ontwikkeling van de gemeente toegang implementeren we de Wet aanpak meervoudige problematiek sociaal domein (Wams). In 2023 en 2024 implementeren en monitoren we de nieuwe werkwijzen wmo triage en termijnen herindicatie. Op deze wijze trachten we dat de inwoner die de hulp het hardst nodig heeft snel wordt bediend.
Vanuit de Lokale aanpak dak- en thuisloosheid zetten we in op het behouden van een thuis van inwoners en het realiseren van nieuwe opvang- en woonvormen in Nissewaard voor kwetsbare volwassenen. In opvolging van de Woonzorgvisie gaan we in 2024 aan de slag met het ontwikkelen en uitvoeren van een uitvoeringsagenda.

Centrumtaken Maatschappelijke opvang, Vrouwenopvang en Beschermd wonen
Als centrumgemeente werken we samen met de gemeenten van de regio Zuid-Hollandse Eilanden aan opvang voor en hulpverlening aan inwoners die dakloos zijn geworden (of dreigen te worden), te maken hebben met huiselijk geweld of vanwege psycho-sociale problematiek niet zelfstandig kunnen wonen. De zwaarste problematiek valt onder de regionaal georganiseerde opvang en hulpverlening. Maar belangrijk is dat problematiek zoveel mogelijk en tijdig lokaal opgepakt kan worden zodat problemen niet onnodig zwaarder worden. Met de andere gemeenten zorgen we er voor dat lokale teams hiervoor voldoende zijn toegerust.

Jeugdzorg en de aansluiting zorg-onderwijs
In Nissewaard werken we aan het ondersteunen van ouders bij opvoedproblemen om zo zwaardere zorg te voorkomen. We zetten in op preventie door o.a. doorontwikkeling van schoolmaatschappelijk werk.
In 2023 hebben we aanpassingen gedaan in de lokale inkoop voor jeugdzorg. Deze implementeren we verder in 2024 en monitoren de eerste gegevens en sturen zo nodig bij. Aanpassingen hebben voornamelijk plaatsgevonden in de inzet van jeugdzorg in verbinding met onderwijs. De resultaten en gegevens van het subregionale programma Kinderogen zijn hierin meegenomen.
Tevens blijft doorlopen de uitvoering van het Onderwijskansenbeleid waaronder het VVE (voor- en vroegschoolse educatie) beleid en LEA (lokaal Educatieve Agenda)-samenwerkingsbeleid.
Regionaal werken we aan het vormgeven en uitvoeren van de gezamenlijke regio-agenda. Dit is de eerste vastgestelde regiovisie gecombineerd met de maatregelen uit de landelijke hervormingsagenda. Hierin geven we prioriteit aan aansluiting jeugdzorg - onderwijs (regionaal), overgang zorg 18- en 18+ en bestaanszekerheid. Andere zaken zijn afhankelijk van de wetgever zoals bijvoorbeeld aanpassingen in de reikwijdte van de jeugdwet. In 2023 zijn voor de regionale gespecialiseerde jeugdhulp de nieuwe contracten ingegaan. In 2024 werken we samen met de aanbieders aan de implementatie en leggen we focus op een dekkend zorglandschap voor Voorne Putten, Goeree- Overflakkee.

Onderwijs
We voeren onze wettelijke taken uit op het gebied van onder andere leerplicht, kinderopvang, leerlingenvervoer, het tegengaan van voortijdig schoolverlaten en de koppeling tussen onderwijs en zorg voor jeugdigen. We zetten in op het vergroten van hulp aan kwetsbare kinderen en de begeleiding naar de juiste zorg, waarbij de focus ligt op vroeg signaleren en preventie. We zetten in op gelijke kansen en een doorlopende leer- en ontwikkellijn voor elk kind. Dit doen we o.a. door uitvoering te geven aan het Nationaal Programma Onderwijs en het aantal VVE-plekken (voorschoolse- en vroegschoolse educatie) te verhogen. Tevens werken we aan mogelijkheden om beter te kunnen sturen op de toeleiding naar VVE en zijn we voornemens om een monitor in te regelen. We voorkomen en bestrijden onderwijsachterstanden. Dit doen we door in te zetten op professionalisering in de kinderopvang en het onderwijs waarbij aandacht is voor werken met kinderen met taalachterstanden en door ouders hier meer bij te betrekken.

We willen dat iedereen zijn talent kan ontwikkelen. Daarom streven we met de scholen naar kwalitatief goed en bereikbaar onderwijs. Het onderwijs begint al op de voorschool om gelijke kansen te kunnen bieden. Waar nodig wordt er passende zorg en ondersteuning geboden.

Een goede aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt vergroot de kans op het verkrijgen van passend werk, zodat leren loont. Het voortzetten van een plan voortijdig schoolverlaters, het doorontwikkelen van het voorschoolse ondersteuningsveld en de doorgaande leer- en ontwikkellijn kunnen hierbij helpen. Hierbij wordt stevig ingezet om voortijdig schoolverlaten te voorkomen. Ook blijven we in 2024 intensief leerlingen begeleiden door een coach voortijdig schoolverlaten.

Onderwijshuisvesting
Nissewaard staat voor een grote vervangingsopgave met betrekking tot de onderwijshuisvesting, vooral in het primair onderwijs. Niet alleen vanwege de ouderdom van de bestaande gebouwen, maar ook vanwege de toenemende ruimtevraag door groei van het aantal leerlingen. Voor het primair onderwijs hebben we samen met de vijf schoolbesturen een nieuw Integraal Huisvestingsplan opgesteld (IHP 2023-2042 Primair onderwijs), met een financiële doorkijk naar de komende 20 jaar. Voor de komende drie jaar is door de raad extra budget beschikbaar gesteld om een goede start te kunnen maken aan deze grote opgave. Dit extra budget is bedoeld voor de investeringen t/m 2026, conform de programmering genoemd in het door de raad vastgestelde IHP. Om ook voor de investeringen vanaf 2027 en verder de benodigde middelen beschikbaar te kunnen stellen, zal het Rijk met extra geld over de brug moeten komen. Dit, (mede) in relatie tot het financieel ravijn. Hiervoor wordt dan ook druk gelobbyd richting het rijk. Het uitblijven van deze extra middelen, leidt mogelijk tot een heroverweging van de programmering vanaf 2027.

Voor het voortgezet onderwijs lopen twee concrete nieuwbouwprojecten (MY college en de Penta mavo) vanuit het huidige IHP voortgezet onderwijs (VO). Een herijking van dit IHP is onlangs opgestart met de twee schoolbesturen Galilei en Penta.

Voor de nieuwbouw- en renovatieprojecten van schoolgebouwen (zowel primair onderwijs (PO) als voortgezet onderwijs (VO)) is integraliteit in relatie tot (geplande) gebiedsontwikkelingen in de verschillende wijken het uitgangspunt. Hierbij wordt met name de verbinding gezocht met andere maatschappelijke partners in de wijk en met het programma Nissewaard naar 2040. Onder andere hiervoor zijn extra middelen beschikbaar gesteld door de raad:

Zo zijn er plannen ontwikkeld voor herinrichting van het gebied rondom de Heijwegenlaan in Spijkenisse. Onderdeel hiervan is de herhuisvesting van het voortgezet onderwijs. Dit is ook opgenomen in het Bestuurlijk Akkoord Voortgezet Onderwijs. Naar verwachting worden de twee schoolgebouwen voor voortgezet onderwijs (MY college en Penta mavo, inclusief gymzalen) eind 2025, in de loop van 2026 opgeleverd.
Dezelfde integrale insteek geldt ook voor de nieuwbouw- en renovatieprojecten van het nieuwe IHP PO 2023-2042. Denk hierbij met name aan de wijken Noord, Centrum, Akkers en Waterland.

Armoedebeleid
We willen alle mensen laten meedoen in onze samenleving ongeacht het inkomen. Daarbij ligt de focus op preventie en vroegsignalering. We willen daarbij het bereik onder jongeren en volwassenen vergroten en zetten in op voorzieningen voor deze doelgroepen. We zetten onze aanpak op preventie van schulden en armoede, energiearmoede en kansenongelijkheid door en ondernemen actie om het bereik van onze minimavoorzieningen te vergroten. Hiervoor gaan we langs bij en werken we in ieder geval samen met scholen, wijkcentra en ouderenzorg.

Waar mogelijk passen wij onze werkwijze aan om deze te versimpelen. Zo starten wij met het ambtshalve verstrekken van de Individuele Inkomenstoeslag.

De verwachting is dat door de hoge inflatie en energieprijzen meer inwoners onder de armoedegrens komen en er een groter beroep wordt gedaan op de schuldhulpverlening. Dit houden we nauwlettend in de gaten en indien nodig passen we ons armoedebeleid hierop aan.

Tevens blijven we de gedupeerde gezinnen die in de problemen zijn gekomen door de toeslagenaffaire ondersteunen.

Werk en inkomen
We willen zoveel mogelijk inwoners die bijstand ontvangen, laten profiteren van de krapte op de arbeidsmarkt. Wij vinden het belangrijk dat mensen voor hun eigen inkomen kunnen zorgen. Wij zetten middelen in ten bate van werk en (arbeids)ontwikkeling om de situatie van inwoners te bevorderen. Dit doen wij door het beperken van de instroom, het vergroten van uitstroom en het ondersteunen van de ontwikkeling van uitkeringsgerechtigden die (nog) niet in staat zijn om te werken. Waar mogelijk maken wij een beweging naar voren en richten ons op preventie. De ondersteuning aan jongeren intensiveren wij door de inzet van een jongerenpunt welke zich onder andere richt op arbeid.

We zijn er trots op dat wij hoge uitstroomcijfers van uitkeringsgerechtigden hebben. Deze lijn willen wij doorzetten in het belang van onze inwoners, werkgevers en gemeentefinanciën.

Bereikbare zorg
In 2024 blijven wij inzetten op de bereikbare zorg voor alle inwoners van Nissewaard. Wij doen dit door de samenwerking te versterken met onze partners zoals het Spijkenisse Medisch Centrum (SMC). Het Integraal Zorgakkoord (IZA) geeft ons handvatten voor het beter organiseren van (acute) zorg en het stimuleren van preventieve maatregelen voor het bevorderen van gezondheid van onze inwoners. We zoeken hiervoor de samenwerking op met zorgaanbieders, zorgverzekeraars en het Regionaal overleg Acute Zorg (ROAZ). In 2024 geven wij invulling aan de gemaakte transformatieplannen.